Samen eten op school met het Programma Schoolmaaltijden

Met het Programma Schoolmaaltijden bieden we leerlingen die dat het hardste nodig hebben gratis eten aan in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs, zodat ze vol energie de lessen kunnen volgen. Dat doen we samen met het Rode Kruis en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Ruim 2.200 scholen doen in 2024 met het landelijke overheidsprogramma mee.

Geen enkel kind mag met honger in de klas zitten

Hoe werkt het Programma Schoolmaaltijden?

Het Programma Schoolmaaltijden is bedoeld om zoveel mogelijk leerlingen met een goed gevulde buik lessen te laten volgen. Scholen komen ervoor in aanmerking als minstens 30 procent van hun leerlingen uit een huishouden komt met een laag inkomen. Deze gegevens zijn te vinden in de rapportages van het Nationaal Cohortonderzoek Onderwijs (NCO). Deelnemende scholen kunnen kiezen uit twee opties: budget om eten op school te organiseren of steun voor ouders in de vorm van een boodschappenkaart. De boodschappenkaart ontvangen ze van het Rode Kruis. Kiezen scholen voor eten op school? Dan vergoedt het Jeugdeducatiefonds de kosten.

Van noodkreet naar gratis boterhammen

In 2022 zagen we bij het Jeugdeducatiefonds een zorgwekkende trend ontstaan in de aanvragen van onze scholen: de vraag naar eten nam toe. Leerkrachten gaven aan dat extra boterhammen hard nodig waren, omdat leerlingen steeds vaker met een lege broodtrommel naar school kwamen of thuis niet ontbeten. De energie en concentratie in de klas verminderden. En als kinderen de aandacht er niet goed bij kunnen houden, gaan de leerprestaties achteruit.

Op basis van deze berichten trokken we aan de bel bij de media en de landelijke politiek. Onze zorgen werden opgepakt en het publieke debat kwam op gang. Als gevolg besloot het kabinet geld vrij te maken: in oktober 2022 kreeg het Jeugdeducatiefonds een subsidie van 5 miljoen euro van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) om basisscholen eten aan te bieden. Dit project kreeg de naam ‘de Boterhammenbar’.

De positieve effecten van het programma bleken groot. Zo groot, dat werd besloten om een groter bedrag vrij te maken en het programma uit te breiden naar het voorgezet onderwijs. In maart 2023 ging daarom het Programma Schoolmaaltijden van start, waarvoor het ministerie van OCW in dat jaar 100 miljoen euro beschikbaar stelde. Voor de uitvoering werkt het Jeugdeducatiefonds samen met het Rode Kruis. Het programma loopt in ieder geval door tot en met 31 december 2024. Het is niet bekend of het programma na deze periode wordt voorgezet.

Persoonlijke ondersteuning van een schoolcontactpersoon

We staan voor scholen klaar om hun deelname aan het Programma Schoolmaaltijden zo soepel mogelijk te laten verlopen. Onze schoolcontactpersonen zijn vaste aanspreekpunten voor de scholen. Zij kunnen meedenken over het organiseren van de maaltijden of het juiste aanbod voor de leerlingen, en ondersteunen bij de administratieve afhandeling. Schoolcontactpersonen brengen regelmatig bezoekjes aan scholen. Daardoor zijn ze goed op de hoogte van de mogelijkheden in de regio, bijvoorbeeld om ontbijt, lunch of fruit te laten leveren.

We vinden het belangrijk dat ieder kind te eten krijgt. Het is voor ons een kleine extra moeite om de maaltijden te organiseren.
Ingrid van Arnhem, coördinator schoolmaaltijden Maris College

"Het is niet goed als een kind zonder eten de hele dag op school zit. Goed eten is belangrijk voor de concentratie, daarom delen we met hulp van de leerlingenraad in de eerste pauze broodjes en snacks uit. Ook staat er bij de ingang elke dag een krat fruit en sultana’s. We zien een groot verschil ten opzichte van de periode dat we nog geen eten op school organiseerden. Leerlingen eten nu samen en zitten aan tafel gezellig te kletsen met elkaar. Juist de kinderen die geen eten hadden vroeger, gingen apart zitten. Het eten zorgt in dit geval niet alleen voor brandstof, maar zorgt ook voor verbinding met elkaar."

Dankzij dit programma kunnen we onze kinderen een goed gevulde maag geven, zonder ongelijkheid of schaamte voor armoede.
Directeur basisschool
We zijn blij met dit budget. Het is ook super dat we met de zomervakantie en kerstvakantie een pakket met eten en drinken kunnen meegeven aan ouders.
Kelly Wiggers, coördinator schoolmaaltijden De Watersnip

"Wij zijn heel blij met het eten dat we op school kunnen geven aan de leerlingen. Wij geven ze drie keer per week fruit en hebben een kast met houdbare eten en drinken waar kinderen snacks uit kunnen halen. Wij zijn heel blij dat er ook rekening wordt gehouden met de zomervakantie en kerstvakantie. Afgelopen kerst had ieder kind hierdoor een overheerlijke kerst, dankzij het pakket met eten en drinken dat we konden samenstellen." 

Wil je jouw school aanmelden?

Het Programma Schoolmaaltijden is bedoeld voor scholen in het basisonderwijs en voorgezet onderwijs waarvan minstens 30 procent van de leerlingen opgroeit in een gezin met een laag inkomen. Zo bereiken we de kinderen en jongeren die de steun het hardste nodig hebben. Je kunt je school aanmelden via de website van het programma.

Het Programma Schoolmaaltijden in het nieuws

Dringende oproep scholen aan Kamer: stop schoolmaaltijden niet

In een brandbrief aan de Tweede Kamer dringen ruim 2100 scholen erop aan het Programma Schoolmaaltijden voort te zetten. Zij verzoeken de Kamerleden om de subsidies voor het verstrekken van maaltijden aan leerlingen, of boodschappenkaarten aan ouders, te verlengen. 

“Kinderen schamen zich niet meer om een boterham te pakken”

Op de Rotterdamse basisschool IKC Nova krijgen alle leerlingen elke dag vers fruit en een lekkere lunch. Dat levert heel wat meer op dan volle magen alleen, zien medewerker ouderbetrokkenheid Marjolein van der Slikke en adjunct-directeur Sandra Berkhout 

Aantal Nederlanders in voedselnood niet afgenomen

Meer dan 450.000 mensen in Nederland hebben te maken met ‘verborgen voedselnood’. Dat blijkt uit onderzoek van het Rode Kruis, uitgevoerd door Ipsos I&O. “Dit herkennen wij helaas maar al te goed”, zegt Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds.

Extra budget schoolmaaltijden kerstvakantie

Met de kerstvakantie voor de deur kregen deelnemende scholen die eten op school organiseren extra geld om hun leerlingen ook tijdens de kerstvakantie iets te eten en drinken te geven. Veel scholen deden iets extra's. Maar liefst 80% van de scholen heeft gebruik gemaakt van het extra decemberbudget om de leerlingen iets extra’s te bieden tijdens de feestdagen.

Ook in 2024 krijgen leerlingen een maaltijd op school of thuis

Inmiddels krijgen 220.000 leerlingen een maaltijd op school of thuis. Vandaag op Prinsjesdag is bevestigd dat er in 2024 €166 miljoen beschikbaar is om het schoolmaaltijdenprogramma doorgang te geven. Daarnaast komt er ook €52 miljoen beschikbaar om brugfunctionarissen in te zetten op scholen.

Honderden scholen bieden ook ontbijt aan tijdens zomervakantie

Voor scholen die eten op school organiseren is er speciaal voor de zomervakantie budget beschikbaar om leerlingen in de zomervakantie een maaltijd aan te bieden. Een derde van de scholen die heeft gekozen voor 'maaltijd op school', heeft een aanvraag gedaan om kinderen ook tijdens de zomervakantie te voorzien van een maaltijd.

Heb je een vraag? Neem contact met ons op

Doet jouw school mee met het Programma Schoolmaaltijden en maken jullie gebruik van de optie ‘eten op school’? Bel of mail dan de schoolcontactpersoon van jouw regio, die denkt graag met je mee. Je kunt ook een mail sturen naar schoolmaaltijden@jeugdeducatiefonds.nl of contact met ons opnemen via 030-3030653 (elke werkdag van 9.00 tot 17.00 uur). Ga voor het aanmelden van je school naar schoolmaaltijden.nl. Neem voor persvragen contact op met onze persvoorlichters.

Marieke van Rooij

Groningen en Limburg

Ivonne Broijl

Friesland en Zuid-Holland (Den Haag, Delft, Leiden, Alphen aan den Rijn, Gouda, Zoetermeer, Bollenstreek)

Kees Bol

Zeeland en Zuid- Holland (Rotterdam, Schiedam, Dordrecht, Gorinchem, Vlaardingen)

Nassira Bikhezar

Drenthe, Noord-Brabant, Utrecht, Flevoland

Lotte Brouwer

Overijssel, Gelderland

Suzanne Feitsma

Noord-Holland

Bianca van Heulen

Medewerker backoffice