11 september 2025
Stress thuis kost kinderen €1.800,- aan toekomstig inkomen
In 2025 groeien kinderen in Nederland vaker op zonder basale voorzieningen dan twee jaar geleden. Dat is niet zonder gevolgen, want uit het vandaag gepubliceerde rapport 'Kansenongelijkheid in Nederland' blijkt, dat door stressvolle thuissituaties kinderen uit armere gezinnen gemiddeld €1.800,- aan toekomstig inkomen per jaar mislopen.
Een eigen bed, een boek, een dagje naar het bos of museum: het lijkt vanzelfsprekend, maar op scholen waar kinderen vaker opgroeien in armoede, is het dat niet. Op sommige scholen speelt dit vaak en op andere nauwelijks. Op scholen waar kinderen vaker opgroeien in armoede, zien we een verdubbeling van het aantal kinderen zonder eigen bed. In 2023 ging het om 1 op de 33 kinderen, nu is dat 1 op de 17. Dat zijn kinderen die op de grond slapen, of hun bed moeten delen met broertjes of zusjes. Dit blijkt uit het SEO Economisch Onderzoek naar kansenongelijkheid in Nederland in opdracht van de ABN AMRO Foundation en het Jeugdeducatiefonds.
Mislopen van toekomstig inkomen
Gemiddeld heeft 30 procent van de kinderen te maken met een stressvolle thuissituatie. Op scholen waar kinderen meer last hebben van stress thuis door financiële zorgen, blijven de leerprestaties achter, ontwikkelen kinderen vaker mentale klachten en lopen zij later inkomen mis. Wanneer bij deze kinderen het stressniveau kan worden teruggebracht tot het landelijke gemiddelde, stijgt het inkomen later op volwassen leeftijd met gemiddeld €1.800,- bruto per jaar. Dat is niet alleen winst voor het kind maar het is ook een economische noodzaak voor de samenleving. Het zorgt onder andere voor meer belastingopbrengsten en een gezondere bevolking.
Leraren zien dat de mentale problemen van hun leerlingen leiden tot lagere schoolprestaties en verminderde concentratie. Ook hierdoor groeit de kloof tussen kinderen die opgroeien in een stressvolle thuissituatie en kinderen die in een stabielere omgeving groot worden.
Scholen zijn de sleutel tot gelijke kansen
Een manier om deze financiële stress te laten afnemen is om het gemiddeld ouderinkomen te laten stijgen. Uit het onderzoek blijkt echter dat een toename van hulpbronnen voor deze kinderen, zoals een eigen bed, boeken of museumbezoek net zo effectief is. Hans Spekman, directeur Jeugdeducatiefonds: “Daarom spelen scholen een sleutelrol in het verkleinen van kansenongelijkheid. Door de school niet alleen te zien als een plek waar je leert rekenen of lezen, maar ook als een plek waar vertrouwen wordt opgebouwd tussen kind, ouder en samenleving. Scholen zien de kinderen dagelijks en weten wat er nodig is. Dit kan een bed zijn, maar soms ook een abonnement voor een openluchtzwembad zodat je je in de zomer niet buitengesloten voelt. Als we ergens het verschil kunnen maken, dan is het daar, op de school.”
Maand minder onderwijstijd
Leerkrachten zien dat de gevolgen van (financiële) problemen en stress thuis direct doorwerken in de klas: het eerste half uur van de schooldag begint vaak onrustig, waardoor het lesgeven wordt vertraagd. Volgens de berekeningen kost dit basisschoolkinderen gemiddeld een maand effectieve onderwijstijd per jaar, uitgaande van een half uur gemiste lestijd per dag. Spekman: “Een brugfunctionaris die de verbinding met ouders versterkt, helpt om rust terug te brengen in de klas. Dat halve uurtje per dag levert niet alleen meer leertijd op, maar kan ook 40% van het salaris van de brugfunctionaris terugverdienen. Daarom is het zo belangrijk om scholen te ondersteunen en te vragen wat zij nodig hebben”.
Lees hier het hele SEO Economisch Onderzoek naar kansenongelijkheid in Nederland