30 juni 2025
PERSBERICHT Minder honger in de klas en meer betrokken ouders door eten op school
Bijna 90% van de scholen die eten op school organiseren merkt dat leerlingen minder honger hebben in de klas. Ook ervaren veel scholen een grotere betrokkenheid van ouders bij de schoolcarrière van hun kinderen. Op scholen waar moeders en vaders meehelpen bij de organisatie van de maaltijden leidt deze actieve rol tot meer sociale contacten, minder eenzaamheid, meer zelfvertrouwen en meer persoonlijke ambitie. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Samen eten verbindt’ van het Jeugdeducatiefonds.
Eten op school is een van de twee opties die scholen kunnen kiezen als zij meedoen aan het Programma Schoolmaaltijden van het Nederlandse Rode Kruis, het Jeugdeducatiefonds en de Rijksoverheid. Scholen komen in aanmerking voor het Programma Schoolmaaltijden als minstens 30 procent van de leerlingen uit een huishouden komt met een laag inkomen. Ruim twee jaar na de start doen bijna 2400 scholen mee. 1693 scholen organiseren ontbijt, lunch en/of gezonde tussendoortjes op school via het Jeugdeducatiefonds, 688 geven boodschappenkaarten voor thuis via het Nederlandse Rode Kruis. In totaal worden bijna 390.000 kinderen en hun gezinnen bereikt.
Positieve effecten toegenomen
Eind 2023 is een eerste onderzoek gedaan naar de implementatie en effecten van het Programma Schoolmaaltijden. Nu het programma twee jaar loopt, heeft het Jeugdeducatiefonds een vervolgonderzoek gedaan onder scholen die eten op school organiseren. ‘We zien dat de positieve effecten bij zowel leerlingen als ouders/verzorgers zijn toegenomen’, vertelt programmamanager Schoolmaaltijden Marieke van Rooij. ‘Zo merkt bijna 90% van de scholen dat leerlingen minder honger hebben in de klas, tegen 84% in 2023. Ook ervaart nu bijna 50% van de scholen minder stress rondom voedselzekerheid bij ouders, ten opzichte van 15% in 2023. Dit laat zien hoe goed het eten op school werkt.’
Minder honger, meer energie en een betere sfeer op school
Doordat leerlingen nu met een volle maag in de klas zitten, hebben ze meer energie, kunnen ze zich beter concentreren en zijn ze gemotiveerder. Ook de sfeer in de klas en op school is verbeterd. Daarnaast benoemen scholen nieuwe effecten, zoals meer verbondenheid binnen en buiten de school, bijdrage aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen, minder schaamte en meer gelijkheid. Ook is bij 70% van de scholen de kennis over gezond eten toegenomen. Leerlingen krijgen veel groente en fruit aangeboden, nauwelijks witbrood, snoep of snacks. Van Rooij: ‘Scholen zien dat leerlingen nieuwe dingen durven te proeven en elkaar enthousiasmeren. Dit alles maakt gezond eten een vanzelfsprekender onderdeel van de (school)dag.’
Meer ouderbetrokkenheid, sociale contacten, ambitie en zelfvertrouwen
Scholen organiseren het eten op een manier die past bij hun eigen situatie: met of zonder ouders, leveranciers of vrijwilligers. Een derde van de scholen betrekt ouders actief bij het organiseren van eten op school. ‘Op die scholen zien we dat ouders, veelal moeders, die eerder weinig binding hadden met school en maatschappij nu meehelpen met het verzorgen van de maaltijden. Dat maakt hun kinderen trots, en helpt ouders vooruit’, zegt Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds. ‘Maar ook op scholen waar ouders geen actieve rol spelen, is de betrokkenheid van ouders bij de schoolcarrière van hun kinderen toegenomen. Volgens bijna 40% van de scholen kunnen ouders nu makkelijker geholpen worden met hun vragen. Waar ouders vaak weinig vertrouwen hebben in instanties, lukt het scholen wél vertrouwen op te bouwen en te helpen bij de thuissituatie.’
Stimulans vanuit de overheid
‘Onlangs gaven wij Nederland een dikke onvoldoende voor gelijke ontwikkelingskansen van kinderen. Op scholen waar ouders meehelpen met het verzorgen van de maaltijden is echter een stille revolutie bezig’, aldus Spekman. ‘De hulpouders, vaak moeders, krijgen een band met elkaar en door deze sociale contacten zijn ze minder eenzaam. De waardering die ze van school en leerlingen krijgen voor hun bijdrage vergroot hun zelfvertrouwen en eigenwaarde, en dat kan een opstap zijn naar werk of een andere vorm van participatie in de samenleving. Wij roepen de overheid dan ook op om ouders een ervaringscertificaat te geven. Dat kan een extra stimulans zijn om zich verder te ontwikkelen, van vrijwilliger naar onderwijsassistent bijvoorbeeld, en dat heeft ook effect op de ontwikkeling en (toekomst)kansen van hun kinderen.’
👉 Lees het hele rapport hier. Of bekijk de factsheet met de belangrijkste onderzoeksresultaten.