12 juni 2025
“Het kleinste duwtje in de rug draagt bij aan het grotere geheel”
In de gangen van Accent Praktijkonderwijs in Nijkerk hangt een warme, persoonlijke sfeer. De school is kleinschalig – zo’n 250 leerlingen – maar de dromen zijn groot. Diana Dukel en Dirk Jan Koops, beiden mentor, stagedocent en stagecoördinator, spreken vol overtuiging over hun missie: leerlingen helpen naar een zelfstandige toekomst.
“We willen dat ze kunnen wonen, werken, en genieten van vrije tijd, net als ieder ander,” zegt Dirk Jan. “En dat lukt alleen als je de drempels onderweg echt weghaalt.” In dit verhaal lees je hoe zij dat aanpakken en aan het eind delen ze een aantal concrete tips voor andere scholen.
Praktijkonderwijs met maatwerk en menselijkheid
Op Accent Nijkerk draait alles om maatwerk. “Bij ons volgt het onderwijs de leerling, niet andersom,” zegt Diana. “Onze jongeren bevinden zich vaak in een sociaal-economisch minder sterke positie. De school biedt leerlingen intensieve begeleiding richting werk of vervolgtraject, met waar nodig ook nazorg.”
De pilot ‘Van Pro naar Prof’ sluit daar naadloos op aan. Dankzij extra budget van het Jeugdeducatiefonds kunnen scholen als Accent praktische barrières wegnemen bij de stap naar werk of stage. Bijvoorbeeld als een leerling geen geld heeft voor werkkleding, reiskosten of een VOG-aanvraag. Maar ook voor diensten als logopedie, coaching of bijles. Hiermee zorgen scholen ervoor dat de financiële situatie thuis minder bepalend wordt. “En dat is broodnodig,” benadrukt Dirk Jan. “De spullen die we kopen zijn geen cadeautjes. Ze zijn pure noodzaak.”
De kracht van kleine interventies
De voorbeelden zijn talrijk – en raken. Zo mocht een leerling zelf in de winkel een fiets uitkiezen, met een briefje waarop het budget en de factuurgegevens stonden. “Ik had de winkel gebeld om het bezoek aan te kondigen,” vertelt Diana. “Zodat de leerling zich net zo welkom voelt als iedere andere klant. Dat doet wat met iemands zelfvertrouwen.” Een ander voorbeeld: een leerling werd dankzij een sportabonnement niet alleen fitter, maar kwam ook weer in contact met een familielid.
Sommige aanvragen zijn kleiner, zoals sportkleding of voor- en achterlampen voor de fietsen voor tijdens de winter. Andere zijn groter, zoals het plan voor schoolfietsen in eigen beheer – mét gebruiksprotocol. “Zo voorkomen we schaamte of gezichtsverlies. Niemand wil afhankelijk zijn van de fiets van een klasgenoot,” aldus Diana.
Signaleren is een teamtaak
Het signaleren van armoede vraagt volgens beiden om aandacht en samenwerking. “Je ziet een kind met een dun jasje in de winter,” zegt Dirk Jan. “Dan vraag je: heb je het niet koud? Maar je weet niet zeker of er een eerlijk antwoord komt. Daarom is het belangrijk dat we binnen de school samenwerken.” Diana vult aan: “We werken samen met mentoren, een zorgteam, praktijkdocenten en de schoolcoach. Samen blijven we alert.”
Die alertheid wordt actief gevoed. In de interne nieuwsbrief van de school schreef de directeur over de pilot, en bij koffietafelgesprekken herinneren Diana en Dirk Jan collega’s aan de mogelijkheden. “Tijdens die gesprekken maken we collega’s bewust van hun eigen vooroordelen en benadrukken we hoe belangrijk het is om die los te laten,” zegt Diana. “De leerling kiest niet waar zijn of haar wieg staat. Wij zijn er om kansen te creëren.”
Hulp zonder oordeel
De pilot verandert niet alleen de materiële situatie van leerlingen, maar ook hoe ze zich voelen. Diana: “Als je leerlingen iets kunt geven dat hen vooruithelpt – dat motiveert. Ze voelen zich gezien. Ouders ook. Voor veel van hen is dit de eerste keer dat ze hulp krijgen zonder oordeel.” En dat effect werkt door in het team. “Collega’s worden alerter. Het leeft meer. En ja, het kost tijd om aanvragen te doen, maar het is het waard,” aldus Diana.
Toekomstplannen: VR-modules en het ATC
De pilot biedt ruimte om te dromen. Diana en Dirk Jan denken al verder. Ze zouden graag een VR-module aanschaffen – een digitale tool waarin leerlingen kunnen oefenen met praktijksituaties zoals metselen. Ook leeft de wens om een ATC (arbeidstrainingcentrum) op te zetten, als tussenstap tussen school en werk.
Want één ding is duidelijk: zolang de omstandigheden van leerlingen veranderen, moet de ondersteuning meebewegen. “Elk jaar hebben we nieuwe leerlingen,” zegt Dirk Jan. “En thuissituaties kunnen ook veranderen. Daarom moeten we kunnen blijven inspelen op wat er nodig is.”
Tips voor andere scholen
Diana en Dirk Jan hebben tijdens het werken met de pilot een aantal duidelijke tips opgedaan voor collega-scholen. Zo raden zij aan om een coördinator aan te stellen die de aanvragen regelt en beheert, zodat er sprake is van eigenaarschap. Daarbij benadrukken ze dat het belangrijk is om realistisch te zijn over de tijd die het kost om aanvragen te doen.
Ook benoemen ze dat het soms een uitdaging is om collega’s te stimuleren om mee te doen of zelf aanvragen te doen. “We moeten er soms best wat achteraan,” zegt Diana. Toch merken ze dat het initiatief steeds meer gaat leven. Hun advies: motiveer collega’s actief en werf hen om de mogelijkheden schoolbreed te kunnen inzetten.
Afsluitend vertelt Diana: “We hebben een goede ervaring met de pilot en doen het met veel liefde. Als een aanvraag een kind helpt, geeft dat een kick en voldoening. We hopen dat het budget structureel beschikbaar komt.”
Meer over de pilot lees je op: Van Pro naar Prof - Jeugdeducatiefonds