6 november 2025
“Het is niet onmogelijk om het systeem te veranderen”
Sinds 2022 trekken de gemeente Leiden en het Jeugdeducatiefonds samen op om alle kinderen in de gemeente maximale ontwikkelingskansen te bieden. Scholen staan daarbij zelf aan het roer: zij bepalen wat hun leerlingen nodig hebben, zonder bureaucratische drempels. “Het Jeugdeducatiefonds maakt het mogelijk om vandaag al verschil te maken in het leven van kinderen,” zegt Lies Timmering, beleidsadviseur Onderwijs en projectleider van de Leidse Gelijke Kansen Aanpak.
De start
Om de nauwe samenwerking vorm te geven, richtte Lies zich in het eerste half jaar van haar opdracht als beleidsadviseur vooral op het veld: ze ging in gesprek met schoolleiders, bestuurders in en rond het onderwijs zoals de Jeugdgezondheidszorg, en met de kinderopvang. “Wat daaruit meteen bleek, is dat communicatie de sleutel is,” vertelt ze. “Je kunt pas stappen maken als iedereen dezelfde taal spreekt.”
Visie op gelijke kansen
De inzichten uit al die gesprekken vormden de basis voor de visie op gelijke kansen die de gemeente samen met de wethouder ontwikkelde. Daarin werden onderwijs en armoede samengebracht in één integrale aanpak, gericht op jongeren tot 27 jaar.
“De scholen willen snel kunnen handelen,” legt Lies uit. “Het Jeugdeducatiefonds sluit daar perfect bij aan, omdat zij werken vanuit vertrouwen, laag-bureaucratisch en hoog-empathisch. Samen willen we de kansen voor kinderen én hun omgeving vergroten. Daarom is het Jeugdeducatiefonds binnen de Leidse Gelijke Kansen Aanpak onderdeel van ons armoedebeleid geworden.”
Scholen in de lead
“Mijn rol als accounthouder is om de verbinding te leggen,” zegt Lies. “Ik ben in gesprek met de scholen, ken de schoolleiders en organiseer bijeenkomsten. Ik zorg dat kennis en signalen rondgaan in een soort cirkel. Daardoor blijven we dicht bij elkaar en krijgt iedereen wat nodig is. Hierdoor kunnen scholen echt de regie nemen. Het is niet de gemeente die beslist of controleert, maar de school die aangeeft wat nodig is. Als gemeente zijn we hieraan ondersteunend.”
Het lerende effect
Naast de directe steun voor kinderen en scholen, levert de samenwerking ook waardevolle lessen op voor de gemeente. “Het Jeugdeducatiefonds helpt ons om beter zicht te krijgen op wat er speelt bij gezinnen. Dat vertrouwen wordt ook zichtbaar in de manier waarop we samenwerken. Zo ontvangen we tussenrapportages van het Jeugdeducatiefonds die we intern bespreken met collega’s van onder andere Armoede en Veilig thuis. Daarin staan heel concrete signalen, bijvoorbeeld dat er veel behoefte is aan fietsen. Dat koppelen we dan meteen terug naar onze brugfunctionarissen en lossen we samen op. Zo leren we met elkaar van de input van het Jeugdeducatiefonds. We willen problemen niet formaliseren, maar gewoon aanpakken.”
Systeemverandering
Dat lerende karakter zorgt ook voor systeemverandering. “We laten zien dat onderwijs en gemeente niet langs elkaar hoeven te werken, maar zij-aan-zij. Dat geeft ons als gemeente ook meer mogelijkheden om richting te geven aan beleid. We bouwen aan vertrouwen en tegelijkertijd aan een structurele aanpak. Dat vraagt ook om een mentaliteit van gewoon dóen. Het is niet onmogelijk om het systeem te veranderen. We kunnen het met elkaar doen, als we eerlijk zijn, kwetsbaar durven zijn en vooral: actiegericht blijven werken.”
Boodschap aan andere gemeenten
Voor gemeenten die nog twijfelen om met het Jeugdeducatiefonds samen te werken, heeft Lies een duidelijke boodschap: “Het onderwijs heeft een zware opgave, er speelt zoveel en de armoedecijfers zijn te hoog. Gemeenten kunnen helpen om dat te verlichten. De bijdrage die het Jeugdeducatiefonds vraagt is relatief klein en elke gemeente heeft die ruimte wel in het budget. Er is dus geen reden om niet te beginnen.”